ປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງກົມກິລາລະດັບສູງ
ພາຍຫຼັງປະເທດຊາດໄດ້ຖືກປົດປ່ອຍ ແລະ ໄດ້ຮັບສະຖາປະນາເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ໃນວັນທີ 02 ທັນວາ 1975, ການພັດທະນາກິລາລາວຢູ່ພາຍໃຕ້ການບໍລິຫານ-ຄຸ້ມຄອງຂອງກົມກິລາກາຍຍະສຶກສາ ແລະ ສິລະປະສຶກສາ ທີ່ຂື້ນກັບກະຊວງສຶກສາທິການ, ຕໍ່ມາຮອດປີ 1993 ລັດຖະ ບານໄດ້ມີມະຕິໃຫ້ກິລາແຍກອອກຈາກກະຊວງສຶກສາ ພ້ອມໄດ້ອະນຸມັດຕົກລົງຖານະຂອງກົມກິລາ ຂຶ້ນເປັນຄະນະກໍາມະການກິລາແຫ່ງຊາດ ໂດຍຂຶ້ນກັບສໍານັກງານນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີໂດຍກົງ, ຂັ້ນແຂວງຮ້ອງວ່າພະແນກຫ້ອງການກິລາແຂວງ, ຂັ້ນເມືອງຮ້ອງວ່າຫ້ອງການກິລາເມືອງ, ຄະນະຮັບຜິດຊອບກິລາຂັ້ນແຂວງ, ນະຄອນຫຼວງ ແລະ ເມືອງ ແມ່ນຂຶ້ນກັບການຊີ້ນໍາໂດຍກົງ ຂອງອໍານາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ.
ໃນປີ 1999ຄະນະກໍາມະການກິລາແຫ່ງຊາດລາວກໍ່ໄດ້ປັບປຸງຄືນໃໝ່ ປະກອບມີ 4 ກົມຄື : 1. ກົມຫ້ອງການ, 2. ກົມກິລາມວນຊົນ 3. ກົມກິລາລະດັບສູງ 4. ກົມກິລາພົວພັນສາກົນ ລວມມີ 18 ພະແນກ. ຈາກນັ້ນ, ປະເທດເຮົາກໍໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການແຂ່ງຂັນຢູ່ຕ່າງປະເທດໃນລະດັບອະນຸພາກພື້ນ, ພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເຊັ່ນ : ກິລາຊີເກມ, ກິລາໃນຮົ່ມ ແລະ ກິລາຕໍ່ສູ້ປ້ອງກັນຕົວ, ກິລາເອຊຽນເກມ ແລະ ກິລາໂອແລມປິກເກມ. ຊຶ່ງນັກກິລາລາວສາມາດຍາດໄດ້ຫຼຽນເປັນຈໍານວນຫຼາຍ, ສ້າງກຽດຊື່ສຽງໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດ ອັນທີ່ພົ້ນເດັ່ນແມ່ນໃນປີ 2009 ລາວເຮົາໄດ້ຮັບກຽດເປັນເຈົ້າພາບຈັດງານມະຫະກໍາກິລາຊີເກມ ຄັ້ງທີ 25 ທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຖືເປັນຈາລຶກປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວເຮົາທີ່ໄດ້ເປັນເຈົ້າພາບ, ສ້າງພາບພົດທີ່ດີໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດ ຈົນໄດ້ຮັບລາງວັນຫຼຽນຄໍາເປັນປະເທດທີ່ຈັດຊີເກມໄດ້ດີທີ່ສຸດ. ເພື່ອໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບທິດທາງ ແລະ ໜ້າທີ່ແຜນການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ VII ( 2011-2015 ) ລັດຖະບານຈຶ່ງໄດ້ໂຮມເອົາການຈັດຕັ້ງຄະນະກໍາມະການກິລາແຫ່ງຊາດ ແລະ ກະຊວງສຶກສາທິການເຂົ້າເປັນ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ໂດຍໃຫ້ຮັກສາກົມກິລາລະດັບສູງ ແລະ ກົມກິລາມວນຊົນໄວ້ຄືເກົ່າ ຕາມມະຕິຕົກລົງຄັ້ງມະຖົມມະລຶກຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ VII, ສະບັບເລກທີ 10/ສພຊ, ລົງວັນທີ 24ມິຖຸນາ 2010 ແລະ ຂໍ້ຕົກລົງຂອງນາຍົກລັດທະມົນຕີ ວ່າດ້ວຍການຊັບຊ້ອນກົງຈັກການຈັດຕັ້ງຢູ່ບັນດາກະຊວງ ອົງການຂັ້ນສູນກາງ ສະບັບເລກທີ່ 67/ນຍ , ລົງວັນທີ 22 ກໍລະກົດ 2011 ການໂຮມ 2 ອົງການຈັດຕັ້ງເຂົ້າກັນ. ໃນຄັ້ງນີ້ແມ່ນມີຄວາມສອດຄ່ອງກັບສະພາບຄວາມເປັນຈິງຂອງການພັດທະນາກິລາ-ກາຍຍະກໍາໃນຍຸກໃໝ່, ທັງເປັນການປັບປຸງວຽກງານກິລາ-ກາຍຍະກໍາ ໃຫ້ຫັນປ່ຽນເຂົ້າສູ່ຄຸນນະພາບໃໝ່ທີ່ສູງຂື້ນກ່ວາເກົ່າ ສອດຄ່ອງກັບ 3 ລັກສະນະ, 5 ຫຼັກມູນ ຂອງການສຶກສາ ຕອບສະໜອງໃຫ້ແກ່ການຮັບໃຊ້ 2 ໜ້າທີ່ຍຸດທະສາດ ຄື : ການປົກຄອງຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາປະເທດຊາດ ດ້ວຍຈິດໃຈ 4 ບຸກທະລຸ, ພ້ອມກັນປະຕິບັດໃຫ້ໄດ້ຈຸດປະສົງຄາດໝາຍທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນມະຕິກອງປະຊຸມໃຫ່ຍ ຄັ້ງທີ IV ຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວກໍ່ຄືມະຕິກອງປະຊຸມໃຫ່ຍ ຄັ້ງທີ VII ຂອງອົງຄະນະພັກກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ.